Alüminyum, Paslanmaz Çelik ve Döküm Parçalarda Kumlama Uygulamaları
Farklı metal türleri, kumlama işlemine farklı şekilde tepki verir. Malzeme sertliği, oksit yapısı ve hedeflenen yüzey kalitesi, aşındırıcı seçimi, basınç ayarı ve proses tasarımını doğrudan etkiler.
1. Alüminyum Parçalarda Kumlama
Özellikler:
- Yumuşak ve düşük yoğunluklu metal
- Yüzeyde doğal oksit tabakası bulunur
- Çizilme ve deformasyona karşı hassas
Uygulama Önerileri:
- Aşındırıcı: Cam boncuğu, alüminyum oksit (ince tane), plastik medya
- Basınç: Düşük–orta (2–4 bar)
- Amaç:
- Dekoratif mat veya saten yüzey
- Kaplama öncesi hafif pürüzlendirme
- Hassas çapak alma (deburring)
Dikkat Edilecekler:
- Fazla basınç alüminyum yüzeyde çukurlaşmaya neden olabilir.
- Yağ ve gres ön temizliği mutlaka yapılmalı.
2. Paslanmaz Çelik Parçalarda Kumlama
Özellikler:
- Yüksek korozyon direncine sahip, sert yüzey
- Yüzeydeki krom oksit tabakası kaplama yapışmasını zorlaştırabilir
- Kaynak sonrası renk değişimi (heat tint) sık görülen sorun
Uygulama Önerileri:
- Aşındırıcı: Cam boncuğu, paslanmaz çelik shot, garnet, alüminyum oksit
- Basınç: Orta–yüksek (4–6 bar)
- Amaç:
- Kaynak lekesi giderme
- Parlak dekoratif yüzey oluşturma
- Kaplama öncesi aktif yüzey hazırlama
Dikkat Edilecekler:
- Karbon çeliği ile temas eden aşındırıcılar kullanılmamalı (çapraz korozyon riski).
- Temizlik sonrası paslanmaz çelik parçalar hızlıca kaplanmalı veya korunmalı.
3. Döküm Parçalarda Kumlama
Özellikler:
- Yüzeyde döküm kabuğu, kum kalıntısı ve oksit tabakası bulunur
- Sert, ancak yüzey pürüzlülüğü yüksektir
- Yüzeyde lokal gözenekler ve pürüzler olabilir
Uygulama Önerileri:
- Aşındırıcı: Çelik grit, çelik shot, alüminyum oksit (ağır temizlik için)
- Basınç: Yüksek (6–8 bar)
- Amaç:
- Döküm kabuğunu temizlemek
- Yüzeyi kaplama veya işleme için hazırlamak
- Yüzey sertleştirme (shot peening)
Dikkat Edilecekler:
- Parça yüzeyinde istenmeyen derin çukurlar oluşmaması için uygun tane boyutu seçilmeli.
- Aşındırıcı geri dönüşüm sistemi ile çalışmak, maliyeti düşürür.
4. Özet Karşılaştırma Tablosu
| Malzeme | Aşındırıcı Türü | Basınç (bar) | Amaç | Dikkat Noktaları |
|---|---|---|---|---|
| Alüminyum | Cam boncuğu, plastik medya, ince alüminyum oksit | 2–4 | Dekoratif yüzey, hafif pürüz | Fazla basınç çukurlaşma yapar |
| Paslanmaz Çelik | Cam boncuğu, paslanmaz shot, garnet | 4–6 | Kaynak lekesi temizliği, kaplama öncesi hazırlık | Karbon çeliği ile kontaminasyon önlenmeli |
| Döküm | Çelik grit, çelik shot, alüminyum oksit | 6–8 | Döküm kabuğu temizliği, shot peening | Uygun tane boyutu seçilmeli |
Özet:
- Alüminyum → Düşük basınç + hassas aşındırıcı → Estetik ve hassas temizlik
- Paslanmaz çelik → Orta basınç + paslanmaz uyumlu aşındırıcı → Korozyon riski olmadan hazırlık
- Döküm parçalar → Yüksek basınç + sert aşındırıcı → Agresif temizlik ve yüzey sertleştirme