kumlamasanayiEnerji santrallerinde kullanılan ekipmanların kumlama bakımı, hem üretim sürekliliğini hem de ekipman ömrünü uzatmak için kritik bir yüzey hazırlık yöntemidir. Santrallerde yüksek sıcaklık, basınç, nem, kimyasal buharlar ve partikül aşındırması gibi koşullar, ekipman yüzeylerinde korozyon, kirlenme ve kaplama bozulmasına yol açar. Kumlama, bu sorunları çözmek ve kaplama yenileme öncesinde ideal yüzey koşullarını sağlamak için kullanılır.
1. Kumlama Bakımının Amacı
- Korozyon giderme → Pas ve oksit tabakalarının uzaklaştırılması.
- Kaplama yenileme öncesi hazırlık → Boya, termal sprey kaplama veya epoksi astar uygulaması için yüzey pürüzlendirme.
- Yüzey pürüzlülüğü oluşturma → Kaplamaların yüzeye daha iyi yapışmasını sağlar.
- Termal verimlilik → Isı eşanjörleri, kazan yüzeyleri gibi alanlarda ısı transferini engelleyen tabakaların kaldırılması.
2. Kumlama Yapılan Başlıca Ekipmanlar
| Ekipman | Kumlama Amacı | Notlar |
|---|---|---|
| Kazan (Boiler) yüzeyleri | Kireç, pas, yanma artıkları temizliği | Yüksek sıcaklığa dayanıklı kaplama öncesi |
| Türbin gövdeleri | Korozyon ve eski kaplama giderme | Hassas parçalar korunmalı |
| Isı eşanjörleri | Tortu, kireç, yağ giderme | Nozul basıncı dikkatli seçilmeli |
| Boru hatları | Pas ve iç/ dış kaplama öncesi hazırlık | API standartlarına uygun |
| Kondenser plakaları | İnce korozyon temizliği | Düşük basınçlı kumlama tercih edilir |
| Jeneratör kasaları | Dış kaplama yenileme | Elektriksel izolasyon bölgeleri maskeleme yapılmalı |
3. Kullanılan Kumlama Yöntemleri
a) Kuru Kumlama
- Aşındırıcı (çelik grit, alüminyum oksit, garnet vb.) basınçlı hava ile püskürtülür.
- ISO 8501-1 Sa 2.5 temizlik seviyesi genellikle hedeflenir.
b) Yaş Kumlama (Slurry Blasting)
- Aşındırıcı + su karışımı ile toz oluşumu azaltılır.
- Kapalı alanlarda ve gıda/enerji sektöründe daha güvenlidir.
c) Vakumlu Kumlama
- Aşındırıcı ve kir anında geri emilir.
- Çevreye partikül yayılımı minimum.
4. Kumlama Bakımında Güvenlik Önlemleri
- PPE (Kişisel Koruyucu Ekipman): Tam yüz maskesi, solunum cihazı, kulak koruyucu, eldiven.
- Alan izolasyonu: Çevredeki hassas ekipmanlar ve çalışanlar korunmalı.
- Patlama riski: Yanıcı ortamlarda kıvılcım önleyici ekipman kullanılmalı.
- Aşındırıcı geri dönüşümü: Çevre yönetmeliklerine uygun bertaraf veya yeniden kullanım.
5. Standartlar ve Kalite Kontrol
- ISO 8501-1 → Temizlik dereceleri (Sa 1, Sa 2, Sa 2.5, Sa 3).
- ISO 8503 → Yüzey pürüzlülük ölçümü.
- SSPC / NACE → Kaplama öncesi yüzey hazırlık standartları.
- Yüzey pürüzlülüğü (Ra değeri) kumlama sonrası ölçülerek kaplama uygunluğu doğrulanır.
6. Modern Yaklaşımlar
- Robotik kumlama → Özellikle kazan içleri gibi erişimi zor alanlarda.
- Aşındırıcı geri kazanım sistemleri → Hem maliyet hem çevre avantajı sağlar.
- Su jeti + kum kombinasyonu → Kimyasal kalıntı bırakmadan temizleme.