ISO 8501-1 standardı, metal yüzeylerin boya veya kaplama öncesi temizlik derecelerini tanımlar ve kumlama sonrası elde edilen yüzey kalitesini sınıflandırır. Bu standart özellikle kumlama, shot blasting, grit blasting gibi mekanik yüzey hazırlık yöntemlerinde referans olarak kullanılır.
Aşağıda hem sınıfları hem de gerçek uygulama örneklerini detaylı olarak inceleyebilirsiniz:
1. ISO 8501-1’e Göre Kumlama Temizlik Sınıfları
ISO 8501-1, Sa kodu ile belirtilen dört ana kumlama temizliği derecesi tanımlar:
| Sınıf | Tanım | Görünüm |
|---|---|---|
| Sa 1 – Hafif kumlama (Light Blast Cleaning) | Yüzeydeki gevşek pas, oksit tabakası ve gevşek boya tabakası kaldırılır. | Hâlâ yapışmış pas ve eski boya kalıntıları görülebilir. |
| Sa 2 – Ticari kumlama (Thorough Blast Cleaning) | Yüzeydeki pas, oksit ve boya kalıntılarının büyük bölümü temizlenmiştir, hafif lekeler kalabilir. | Homojen mat metal görünümü. |
| Sa 2.5 – Çok iyi kumlama (Very Thorough Blast Cleaning) | Yüzeyin neredeyse tamamı temiz, çok hafif gölge veya renk farklılığı olabilir. | Neredeyse beyaz metal. |
| Sa 3 – Beyaz metal kumlama (Blast Cleaning to Visually Clean Steel) | Tüm pas, oksit, boya ve yabancı maddeler tamamen kaldırılmıştır. | Tamamen metalik parlak yüzey, gölge veya leke yok. |
2. Uygulama Örnekleri
Sa 1 – Hafif Kumlama
- Kullanım: Geçici koruma için, bakım aralıkları kısa olan alanlarda.
- Örnek: Çimento fabrikasında kapalı ortam konveyör şasisi, düşük korozyon riski.
Sa 2 – Ticari Kumlama
- Kullanım: Orta seviye korozyon riski olan alanlarda kaplama öncesi.
- Örnek: Enerji santralinde iç ortam boru hattı, epoksi astar öncesi hazırlık.
Sa 2.5 – Çok İyi Kumlama
- Kullanım: Yüksek korozyon riski taşıyan açık hava yapılarında.
- Örnek: Liman vinçleri, deniz üstü platform çelikleri, ağır sanayi makine şasileri.
Sa 3 – Beyaz Metal Kumlama
- Kullanım: En yüksek korozyon koruması gereken alanlar, özel kaplama sistemleri öncesi.
- Örnek: Savunma sanayi zırh plakaları, denizaltı gövdesi, uçak iniş takımı parçaları.
3. Uygulamada Dikkat Edilecek Noktalar
- Yüzey Pürüzlülüğü (Ra) → ISO 8503’e göre ölçülmeli, kaplama üretici tavsiyelerine uygun olmalı.
- Aşındırıcı seçimi → Çelik grit, garnet, alüminyum oksit vb. malzeme yüzey sertliği ve kaplama tipine göre belirlenir.
- Temizlik sonrası zaman → Yüksek nemli ortamda yüzey, kumlamadan sonra birkaç saat içinde astarlanmalı (flash rust oluşmaması için).
- Görsel kontrol → ISO 8501-1 standardında verilen referans fotoğraflar ile karşılaştırma yapılmalı.