Raylı Sistem ve Demiryolu Endüstrisinde Yüzey Hazırlığı

1. Yüzey Hazırlığının Önemi

• Korozyon önleme → Demiryolu araçları ve altyapısı, yağmur, kar, tuzlu su, UV ışınımı gibi çevresel etkenlere maruz kalır.
• Boya ve kaplama performansı → İyi hazırlanmamış yüzeylerde boya kabarır, çatlar ve erken aşınma olur.
• Güvenlik ve dayanıklılık → Özellikle fren ve tekerlek sistemleri, yüzey pürüzsüzlüğü ve temizliği sayesinde daha güvenli çalışır.
• Bakım maliyetlerinin düşürülmesi → Uygun hazırlık, bakım periyotlarını uzatır.

---

2. Kullanılan Yüzey Hazırlık Yöntemleri

a) Mekanik Yöntemler

• Kumlama / Grit Blasting → Pas, eski boya, kir ve yağ tabakalarını yüksek basınçlı aşındırıcı taneciklerle temizler.
  • Kullanılan aşındırıcılar: Çelik grit, alüminyum oksit, cam bilye.
  • Standartlar: ISO 8501-1 (Sa 2.5, Sa 3 dereceleri).
• Taşlama ve zımparalama → Özellikle lokal onarımlarda tercih edilir.
• Fırçalama → Tel fırça ile küçük alanların temizliği.

b) Kimyasal Yöntemler

• Asit temizleme (pickling) → Pas ve oksitlerin kimyasal asitlerle çözündürülmesi.
• Solvent ile yağ alma → Boya ve kaplama öncesinde yüzeydeki yağ ve gresin giderilmesi.

c) Termal Yöntemler

• Alev temizleme → Yüzeye yönlendirilmiş alev ile kir ve yağın yakılması.
• Endüksiyon ile boya sökme → Özellikle gövde panellerinde eski kaplamayı kaldırmak için.

---

3. Raylı Sistemlerde Özel Uygulama Alanları

• Ray yüzeyleri → Kaynak sonrası pürüz giderme, çatlak onarımı öncesi taşlama.
• Vagon gövdeleri → Kumlama + astar boya ile korozyon koruması.
• Tekerlek ve akslar → Yağsız, pürüzsüz yüzey için hassas taşlama.
• Köprü ve viyadükler → Uzun ömürlü endüstriyel kaplama öncesi yüksek dereceli yüzey temizliği.

---

4. Standartlar ve Kalite Kontrol

• ISO 8501 – Yüzey temizliği dereceleri.
• EN 13261 / EN 13262 – Ray ve tekerlek malzeme standartları.
• FROSIO / NACE sertifikalı denetim – Yüzey pürüzlülüğü (Ra, Rz), temizlik seviyesi ve kaplama kalınlığı ölçümleri.

---

5. Modern Gelişmeler

• Robotik kumlama sistemleri → Kapalı kabinlerde, toz emişli, otomatik yüzey hazırlama.
• Su jeti ile temizleme (Ultra-high pressure water jetting) → 2.500–3.000 bar basınçla boya sökme ve pas giderme.
• Çevre dostu aşındırıcılar → Geri dönüştürülebilir ve toksik olmayan malzemeler.